به سلامتی و تناسب اندامی که از راه انجام تمرینات هوازی به دست می آید، تناسب اندام هوازی یا کاردیو واس کیولار می گویند. ورزش هوازی یا ایروبیک معمولا به فعالیتی گفته می شود که نیاز به اکسیژن دارد. در حین انجام تمرینات ورزشی هوازی عضلات بزرگ بدن از جمله دست ها، پاها و باسن درگیر شده و به طور مکرر حرکت می کنند؛ به این نوع تمرینات ورزش قلبی- عروقی نیز می گویند؛ زیرا توانایی قلب، رگهای خونی و ریه ها را افزایش می دهد.
تناسب اندام کاردیو به سن، جنس؛ عادات ورزشی، وراثت، شرایط پزشکی بدن بستگی دارد؛ مقدار این تناسب در سن 15 الی 30 سالگی بیشتر است و با بالا رفتن سن رفته رفته کاهش می یابد؛ البته با ورزش می توان روند کاهش از دست رفتن تناسب اندام را تا حد قابل توجهی کم کرد؛ همواره ورزش کنید؛ فعال باشید، از مغز خود کار بکشید تا در سنین بالا هم جوان بمانید و از توانایی جسمانی خوبی برخودار باشید.
در طی این تمرینات ورزشی هوازی، ضربان قلب بالا رفته و بدن برای تامین انرژی و سوخت و ساز به اکسیژن بیشتری نیاز پیدا می کند؛ در نتیجه بدن برای حفظ حرکت، اکسیژن را با کارآیی بیشتری دریافت خواهد کرد. تنفس عمیق تر و سریع تر شده و مقدار اکسیژن در جریان خون به حداکثر می رسد.
ضربان تندتر قلب باعث می شود خون قدرتمندتر و سریع تر پمپ شود؛ در واقع قلب برای تولید انرژی لازم و حمل اکسیژن مورد نیاز تندتر می زند. به تدریج قدرت ضربان قلب جهت به حداکثر رساندن جریان خون به سمت ماهیچه ها و بازگرداندن آن به ریه ها در هر تپش، افزایش پیدا خواهد کرد؛ بدین ترتیب تعداد رگ های خونی و قطر رگ ها بیشتر می شود. رگ های خونی برای رساندن اکسیژن به عضلات و ماهیچه های درگیر گشاد می شوند و مواد زائد همچون اسیدلاکتیک و دی اکسید کربن دفع می شود.
با ادامه دادن به تمرینات ورزشی به صورت مستمر و منظم به دلیل کارآمدتر کردن انتقال اکسیژن و دفع مواد زائد مویرگ های بیشتری در عضله ساخته می شوند.با تحرک ماهیچه ها حرارت بدن بالا می رود، برای متعادل کردن دما با عمل دم حرارت به بیرون فرستاده می شود؛ ضمن این که با تعرق سطح پوست مرطوب شده و مقداری مواد معدنی و املاح نیز از دست می رود. بدن برای متعادل کردن دما نیز ناچار به صرف انرژی بیشتر می شود.
برای تعیین سطح تناسب هوازی تست های متعددی وجود دارد. اگر بتوانید 7.5 کیلومتر بر روی تردمیل با سرعت متوسط راه بروید یعنی از تناسب هوازی خوبی برخودار هستید. هر چه از این عدد دورتر باشید، توانایی شما کمتر است و تناسب هوازی شما چندان مناسب نیست. 2 ساعت قبل از این تمرین چیزی میل نکنید و در هنگام راه رفتن بر روی دستگاه تردمیل که سطح صاف و انعطاف پذیری دارد، راست قامت و نرم راه بروید و گاهی نرم بدوید.
می دانید برای انجام تمرینات ورزشی هوازی، انجام این تمرینات به صورت تناوبی یا اینتروال بهترین روش محسوب می شود.تست تناسب هوازی با دوچرخه ثابت نیز امکان پذیر است. 6 دقیقه بدون وقفه با مقاومت مشخص رکاب بزنید و بعد ضربان قلب خود را اندازه گیری کنید؛ در این حالت ضربان قلب شما باید به حدود 80 در صد حداکثر ظرفیت خود رسیده باشد.
برای محاسبه حداکثر ظرفیت ضربان قلب فرمول مشخصی وجود دارد؛ در این فرمول می بایست عدد سن خود را از عدد 220 کم کنید. پیاده روی و دویدن از جمله ورزش هایی هستند که برای بدن بسیار مفید هستند و تناسب اندام هوازی را افزایش می دهند. این فعالیت ها به کاهش وزن، آرامش روان، خواب خوب، افزایش انرژی و کاهش احتمال ابتلا به بسیاری از بیماری ها همچون بیماری های قلبی- عروقی، سرطان، دیابت، فشار خون و... منجر می شود.
تحقیقات نشان داده پیاده روی روزانه و منظم در کاهش خطر ابتلا به بیماری ها و مشکلات قلبی موثرتر از دویدن می باشد؛ اگر یک مسافت را با راه رفتن سریع طی کنیم در مقایسه با زمانی که همان مسافت را می دویم؛ انرژی بیشتر از دست می دهیم؛ در نتیجه احتمال کاهش وزن نیز افزایش پیدا خواهد کرد.
در هنگام دویدن و راه رفتن ماهیچه های مشابهی درگیر می شوند و فقط شدت ورزش تفاوت دارد. گاهی فشار زیاد در طی تمرین اثرات مثبت آن را خنثی می کند. همان اندازه که ورزش نکردن بد است، افراط زیاد در این کار نیز ممکن است به فرد آسیب وارد کند.یک مقدار فشار در طی تمرین، توانایی بدن را بالا می برد؛ اما فشار بیش از حد به لحاظ جسمی و روانی فرد را دچار مشکل می کند؛ به همین علت ما در بحث فواید ورزشی و ایجاد سلامتی توسط آن پای ورزشکاران حرفه ای را به میان نمی کشیم؛ چون آن ها فقط به رقابت و پیروزی می اندیشند و گاهی آسیب های جدی به خود وارد می کنند.
افرادی که اضافه وزن دارند، نباید به بدن خود فشار زیادی وارد کنند و بدوند؛ برای این افراد راه رفتن گزینه مناسب تری محسوب می شود. تمرین با دستگاه های بدون برخورد مانند دوچرخه ثابت و اسکی فضایی در کنار راه رفتن به آن ها توصیه می شود؛ زیرا در هنگام تمرین با این نوع دستگاه ها همواره دستگاه از مفاصل و عضلات آن ها پشتیبانی می کند و فشار زیادی به بدن وارد نخواهد شد.